De Kalverpolder

De Kalverpolder is een polder van 170 ha in het noordwesten van Zaandam die grotendeels bestaat uit veenweide. De polder is beroemd omdat zich in het westen ervan de Zaanse Schans bevindt, maar ook verder is het een boeiend natuurgebied met bovendien een rijke cultuurhistorie. In het zuidoosten van deze polder ligt de buurtschap Haaldersbroek. Ze wordt in het zuiden begrensd door de waterloop Braak, die in de Poel, een zijwater van de Zaan, uitkomt. Aan de overkant van deze waterloop vindt men de buurtschap ‘t Kalf. In het westen grenst de polder aan de Zaan, ten noorden aan de Enge Wormer en ten westen ervan vindt men de Wijde Wormer.

Oorspronkelijk was dit een enkele meters boven de zeespiegel gelegen veengebied, het Hollandveen, dat vanaf de 11e eeuw werd ontgonnen, waartoe ontwateringssloten werden gegraven. Het huidige Laarzenpad vormt een scheiding tussen twee gebieden. Ten westen ervan lopen de sloten bijna oost-west, en ten oosten ervan bijna noord-zuid.

Deze twee gebieden behoorden waarschijnlijk tot verschillende koggen, de toenmalige bestuurlijke eenheden. Later werd het gebruikt als kerkpad tussen Oostzaan en Wormer. Op het einde van de 12e eeuw vonden echter ook een aantal overstromingen plaats, waarbij onder meer de Enge en Wijde Wormer zijn ontstaan. De Kalverpolder werd toen niet door de zee bereikt. Hierna moest men dijken aanleggen of versterken.

Zo werd de Saenderdam en Hoge Dijk te Zaandam aangelegd, de Lage Dijk ten westen van de Kalverpolder, en de Schinkeldijk in het zuiden.