De Tachtig jarige oorlog

In 1572 wordt Diederik Sonoy gouverneur van Noord Holland in naam van Prins Willem van Oranje. De Tachtig jarige oorlog gaat niet ongemerkt aan de Zaanstreek voorbij.

Onder leiding van Sonoy wordt de Zaanse – of Kalver schans gebouwd langs de Zaan en de Poel. Ongeveer ten zuiden van de Leegwaterweg. De schans wordt als een zes puntige ster gebouwd, omgeven door een hoofdgracht en een enveloppe. Aan de landzij geeft een tweede gracht extra rugdekking. De toegang is mogelijk via een brug en een poortje. In de schans staan 4 barakken en een klokkentoren.

Archeologen hebben in 1988 gezocht op de vermoedelijke plaats van de schans, maar dit leverde geen resultaat op door de verstoring van de grond. Uit archiefstudie in 1993 kon o.a. door luchtfoto’s de juiste plaats en vorm van de schans worden vastgesteld.

De bewoners van Haaldersbroek ondervonden veel last van de Staatse soldaten. De vrouwen werden lastig gevallen en de boeren hadden veel te verduren. Na een klacht komt Sonoy zelf poolshoogte nemen en waarschuwt de soldaten zich beter te gedragen. Als dreigement wordt zelfs een galg opgericht en dit heeft tot resultaat dat er zelfs geen kippenei meer verdween.

Ook van de Spanjaarden had men in die tijd de nodige last. Op een nacht wordt met roeiboten over de Wormer een aanval gedaan op het Kalf. Door een in brand geschoten boerderij wordt de bemanning van de Zaanse Schans gealarmeerd en die komt de bewoners te hulp. DE Spanjaarden vluchten met een aantal gevangenen naar het Barndegat. Later worden deze na het betalen van losgeld weer vrijgelaten. Na het vertrek van de Spanjaarden uit de Zaanstreek heeft het nog heel lang geduurd voor alles was hersteld.
Dorpen waren gebrandschat en geruïneerd en veel landerijen lagen braak. Pas in de volgende eeuw zou de economie weer opleven.