Tagarchief: Kalverpolder

Natuurwerkdag zaterdag

5 november

Zaterdag 5 november a.s. doet Stichting Kalverpolder uiteraard weer mee met de landelijke Natuurwerkdag. Iedereen, van jong tot oud, alleen of met de hele familie, kan een dagje meewerken om de natuur in de prachtige Kalverpolder nog verder vooruit te helpen.
Verdere informatie over deze dag en Inschrijven kan via de volgende link:
https://www.natuurwerkdag.nl/klus/kalverpolder/2022-11-05
Komt u ook de vrijwilligers van Stichting Kalverpolder een handje helpen?

RABO Club Support 2022: weer een mooi resultaat!

In september kon weer door leden van de Rabobank, gestemd worden op hun favoriete stichting of vereniging in de Zaanstreek. Stichting Kalverpolder is blij dat wij kennelijk veel stemmen naar ons toe hebben kunnen trekken! Dat is geresulteerd in een mooi bedrag : € 893,79
Dit bedrag wordt gebruikt om de onverwachte kosten die wij eerder dit jaar moesten maken om 2 nieuwe AED’s aan te schaffen weer (enigszins) te compenseren.
Bij controle tijdens het broedvogelseizoen bleken 2 van de 3 AED’s niet meer te functioneren. Herstel was helaas niet meer mogelijk. Omdat wij doorgaans op 2 of3 geïsoleerde plekken in de polder werken moeten we op iedere werkplek een AED hebben( en andere veiligheidsvoorzieningen)
Uiteraard danken wij iedereen die op ons heeft gestemd!

Het Schanszichtpad: er gaat nu echt wat gebeuren!

Alle vergunningen voor de vervanging van de bruggen zijn nu verleend. Er is inmiddels, na selectie, een opdracht verstrekt aan aannemingsbedrijf K. Dekker Bouw & Infra uit Warmenhuizen.
Volgens de planning starten de werkzaamheden op het pad medio november. Alle 4 bruggen worden vervangen. Bij 3 bruggen komt een opbouw op de bestaande houten palen onder de waterlijn. De 4e brug wordt geheel vervangen omdat deze brug wordt gerealiseerd als verbinding tussen het pad en het toekomstige Natuurpark.
Uit oogpunt van duurzaamheid is gekozen voor gerecycled (zwart)plastic materiaal. Dit materiaal wordt voor soortgelijke toepassingen tegenwoordig veelal gebruikt in natuurgebieden. Het model van de bruggen is vrijwel ongewijzigd.

De werkzaamheden gaan circa 2 maanden in beslag nemen. Het is dus de verwachting dat het Schanszichtpad begin volgend jaar weer opengesteld kan worden.
Dit zal natuurlijk niet onopgemerkt gebeuren……alle reden voor een klein feestje!

Natuurpark krijgt vorm

Het Natuurpark zal tegelijk met het Schanszichtpad worden geopend. Het pad loopt dan over dit perceel dat op enige afstand achter onze werkschuur is gelegen. In grote lijnen is de inrichting (paden) en beheer (maaien) al gereed. Maar er moeten nog een aantal praktische zaken worden uitgevoerd.
Zo zullen er informatiepanelen worden geplaatst. Dit wordt op dit moment met Staatsbosbeheer uitgewerkt.
ook komen er enkele rustbankjes en een bruggetje over het slootje dat over het park is gegraven.
Daarnaast wordt er nog een landhek gemaakt en geplaatst om het pad naar de bunker af te sluiten.
Kortom: genoeg te doen nog! Maar mooi (én interessant) zal het zeker worden.

3 dagen vogels spotten Sint Michael College

Het kon weer! Zoals vanouds (laatste keer in 2019) konden de ‘Michael dagen’ weer doorgaan.
Alle leerlingen van de 2e klassen kregen in groepjes een rondvaart door de polder met het doel (zoveel mogelijk) vogels te spotten. Natuurlijk hebben wij de mooiste plekjes met hen opgezocht!
Het fraaie weer hielp zeker mee: alle dagen droog en zonnig!
Naast het vogelspotten werden de leerlingen ook aan het werk gezet op de Kooiakkers om plantjes, insecten en slootdiertjes te determineren.
Het is een intensief programma met 2 boten gedurende bijna 3 volle dagen. Het vergt veel inzet van schippers, vrijwilligers én leerkrachten. Maar de sfeer is altijd top!

Ook vogelspotten voor eigen vrijwilligers

Voor het eerst hebben we ook eens een vogelexcursie voor onze eigen vrijwilligers georganiseerd. Op 11 mei om 7 uur’s ochtends zijn we met 2 boten rustig en voorzichtig de polder ingevaren. Verrekijkers mee en gespitst op vogelgeluiden. De boot regelmatig stilgelegd tussen de rietkragen en dan gebeurt het!
Natuurlijk de vele rietzangers, rietgorzen, af en toe een snor. Maar de heilige graal is voor iedereen toch de (zingende)Blauwborst!
Ook bij de plasdras veel te zien. De gebruikelijke soorten (dus grutto, tureluur, etc.), maar ook kleineplevier en de stijlvolle kluut. Roofvogels, ganzen, eenden: het is allemaal gespot.
In de Kalverpolder zijn bij eerdere tellingen rond de 60 verschillende vogelsoorten met een broedterritorium vastgesteld.
Kortom een succesvolle excursie, voor herhaling vatbaar.

De Kalverpolderwandeltocht: terugkerend evenement

Vorig jaar werd pas laat (i.v.m. de coronamaatregelen) vergunning gegeven voor de traditionele Kalverpolderwandeltocht. Het aantal wandelaars bleef daardoor beperkt.
Dit jaar gelukkig weer ‘een normale versie’. De tocht wordt georganiseerd door wandelvereniging De Laatste Loodjes. Op 20 augustus, een erg warme dag, kwamen ruim 300 wandelaars uit heel Nederland naar de Zaanstreek om, naar keuze, 5,10, 15 of 25 km te lopen.
Op ons terrein is een stempelpost ingericht, maar vooral kunnen de wandelaars even stoom afblazen met koffie, thee of een frisje.
De heerlijke lekkernij was door het Zaanse Bakkertje vers gebakken en aan ons geschonken.
De Laatste Loodjes heeft, na verrekening van de kosten, een donatie van € 300 overgemaakt!
Wij danken hen én het Zaanse Bakkertje van harte!

Broedvogelseizoen: tijd voor klussen

Tijdens het broedvogelseizoen(15/3 tot 15/6) kunnen en mogen we uiteraard niet op de percelen in de polder werken. Deze periode wordt intensief gebruikt om allerlei onderhoudswerkzaamheden en reparaties in en rond de bunker uit te voeren.
Dit jaar was de vloer van de bunker (na 15 jaar?) eens aan de beurt voor een nieuwe laag betonverf. Uiteraard in de kleur ‘natuurgroen’! Dat was zo gepiept. Het in- en uitruimen was bijna nog meer werk.

Daarna ging nog een wens in vervulling: een nette manier om de laarzen te stallen. dus niet meer op de grond, maar mooi en overzichtelijk op een rek.
Ons timmerbedrijf heeft hiervoor een mooie en praktische oplossing bedacht en gefabriceerd.

Het dak van de carport bleek niet waterdicht (eigenlijk zo lek als een mandje. Dat betekende dat alle dakpannen er weer af moesten. Daarna kon folie bevestigd worden en het geheel weer worden afgemonteerd. En dan weer de dakpannen er op. Keurig volgens de genummerde volgorde!

Het hout van de klep van de veeboot was hard aan vervanging toe. Tijdens het werk krijgt het materiaal veel te verduren. voor het vervoer van de maaimachines, maar vooral als de trekker volgeladen met maaisel steeds in en uit de boot rijdt. En dat gaat dan de hele dag door!
Het stalen frame van de klep is ook geschilderd, waarna nieuw hout kon worden gemonteerd.

Wat een zomer…..

De vrijwilligers van Stichting Kalverpolder werken jaarrond aan het beheer van de polder. Zelden zijn er weersomstandigheden die het werk onmogelijk maken. Als er ijs in de sloten ligt en/of een pak sneeuw op het land. Dan moeten we het werk noodgedwongen afgelasten.
In de praktijk komt dat dus zeer weinig voor en uiteraard altijd in de winter.
Maar dan deze zomer! Vrijwel iedere week zonnig en droog weer.
Naarmate het steeds warmer werd hebben we geprobeerd met enkele maatregelen het werk verantwoord en draaglijk te maken: tropenrooster, extra pauze, veel drinken.
Dat werd van week tot week bekeken, maar op 19 juli was de voorspelling: tot 39 graden C.
Te gek kan ook: deze werkdag werd afgelast…..voor zover we weten was dit nog niet eerder gebeurd.

Sinds ca. 4 jaar maaien we een aantal percelen 2 keer per jaar. Daardoor is het de overmatige rietgroei teruggedrongen en is weer een mooie veenweide ontstaan. In het voorjaar vol met koekoeksbloemen en ’s zomers veel Kale Jonkers( een distelsoort) waarop enorm veel bijen, hommels en vlinders foerageren. Ook Wilgenroosje, Engelwortel etc. komen in bloei.
Door niet direct alles te maaien, maar blokken met deze vegetatie te laten staan(mozaïek maaien), kunnen de insecten en vogels nog volop profiteren. Een aantal weken later wordt de blokken alsnog gemaaid.

Biodiversiteit in de Kalverpolder

De Kalverpolder in 1924…..zo wordt het echt niet meer!

Een bijzondere luchtopname uit 1924. De Kalverpolder is uitstekend te herkennen, maar er ontbreken natuurlijk markante ‘landmarks’: nog geen provinciale weg, wel enkele molens maar nog geen Zaanse Schans, geen Sint Michael College, etc.
Rechts op de foto, aan de Zaan, is wel de verffabriek Jacob Vis te zien. Bovenin de foto heel duidelijk Haaldersbroek en de kerk van het Kalf.
Maar dan de polder zelf. Geen boom te zien! Dan ziet het er nu toch heel anders uit met veel meer begroeiing van bomen en struiken, vooral aan de randen van de polder.
Deze vervlogen tijd komt niet meer terug….

In memoriam: Loek Vlaanderen

Op 25 maart j.l. is onze collega vrijwilliger Loek Vlaanderen overleden. Loek was al enige tijd ongeneeslijk ziek. Hij heeft met een positieve instelling gestreden om de ziekte te beteugelen, maar uiteindelijk de strijd toch verloren.

Wij willen graag de betekenis die Loek heeft gehad voor Stichting Kalverpolder benadrukken. Bij het ontstaan van de stichting in 2006 heeft Loek zich direct aangemeld als vrijwilliger om de strijd aan te gaan tegen de verruiging van de Kalverpolder. Dat deed hij met kennis van zaken, maar vooral ook met een enorme fysieke wilskracht.
Met zijn tomeloze inzet is hij in de polder aan de slag gegaan om de overmatige groei van bramen, zaailingen en exoten onder de knie te krijgen. Hij hamerde doorlopend op het belang van dit werk.
Dit heeft zo inspirerend gewerkt, dat uiteindelijk een groepje vrijwilligers zich nu uitsluitend bezig houden met deze specifieke taak.

Hoewel Loek in de Zaanstreek natuurlijk een gekend bomenliefhebber en -expert was, werd iedere opschietende boom in de polder onverbiddelijk uitgespit met het doel het open veenweidelandschap te behouden.
Daarnaast kon Loek op ieder moment gevraagd worden om een plant, insect of vogel te benoemen. Dan kwam zijn kennis van de natuur en vooral zijn bevlogenheid volledig tot uiting.
Naast zijn vrijwilligerswerk bij Stichting Kalverpolder heeft Loek een grote rol gespeeld in de ontwikkeling en beheer van Natuur en Milieu in de Zaanstreek en ver daarbuiten. Als vrijwilliger bij o.a. KNNV op de Kooiakkers, bij Kontakt Milieu Zaanstreek en de Fietsersbond.
De gedrevenheid van Loek voor de natuur leidde ertoe dat ook tijdens vakanties het buitenland in de natuur werd gewerkt.
Maar Loek liet altijd merken dat hij weer graag terug was in zijn geliefde Kalverpolder.

Voor het behoud van een open veenweidelandschap had Loek het motto: Alle bomen er uit! Op één grote uitzondering na: een grote en rond gevormde lijsterbes die dicht bij de werkschuur staat.




Ook vanaf de eerste brug van het Laarzen pad heb je mooi zicht op deze prachtige boom.
Deze boom is op aanwijzing van Loek gespaard en heet sindsdien dan ook simpelweg: de boom van Loek. Om dit beeld tot in lengte van dagen te bewaren en ter nagedachtenis aan Loek heeft Stichting Kalverpolder besloten voor te stellen om het betreffende pad en veld waarop deze lijsterbes staat de naam ‘Loek Vlaanderen’ te geven.
Wij zullen dit binnenkort in overleg met de familie gestalte geven.

Stichting Kalverpolder verliest een fijne collega vrijwilliger.
De natuur in de Zaanstreek verliest een groot natuurmens.

Subsidies voor herbouw botenhuis

In de vorige editie van Kalverpoldernieuws is al vermeld dat het botenhuis vernieuwd moet worden. De sloop heeft al plaatsgevonden. Een aannemer voor de palen en het onderframe is geselecteerd. Het botenhuis zelf wordt door de vrijwilligersgroep zelf, met zoveel mogelijk hergebruik, weer opgebouwd.

Deze herbouw betekent natuurlijk een flinke financiële aderlating voor onze Stichting. Om die reden hebben wij ons gewend tot enkele Zaanse fondsen, met een gemotiveerd verzoek tot ondersteuning.
En met succes! De Bredenhof Stichting en Stichting P.M. Duijvisfonds hebben beiden een aanzienlijk bedrag toegezegd. Wij bedanken deze fondsen voor de financiële bijdragen.
Als het botenhuis gereed is, dan zullen het natuurlijk ‘feestelijk’ inhuldigen.

Stand van zaken bruggen Schanszichtpad

Ook al in de vorige Nieuwsbrief werd aangekondigd dat Staatsbosbeheer helaas heeft moeten besluiten om het Schanszichtpad al te sluiten. Dit in verband met de slechte conditie van de houten bruggen.
Op initiatief van Staatsbosbeheer is een werkgroep geformeerd waarin naast Stichting Kalverpolder ook andere ‘belanghebbenden’ hebben plaatsgenomen: Gemeente Zaanstad, Stichting Zaanse Schans, Stichting Zaanse Molen en het Recreatieschap Noordholland.
Vastgesteld is dat het pad niet weer open kan voordat de bruggen zijn vervangen of gerenoveerd. In de afgelopen maanden heeft 2 keer overleg plaatsgevonden en hebben onderzoeken plaatsgevonden om tot een duidelijk beeld omtrent de kosten te komen.
Vooralsnog is duidelijk dat vervanging of renovatie een grote investering vergt die eigenaar Staatsbosbeheer niet beschikbaar heeft.
In een volgend overleg zal besproken worden op welke wijze de benodigde financiële middelen bijeen gebracht kunnen worden. Het staat vast dat het Schanszichtpad uiteindelijk weer open moet voor de inwoners van de Zaanstreek én toeristen.

Vrijwilligersavond: terugblik 2018 en zicht op 2019

Op 25 januari vond weer de ’traditionele’ vrijwilligersavond plaats. Tijdens het eerste gedeelte van avond hebben alle bestuursleden een toelichting gegeven op de stand van zaken binnen hun taakgebied.
In grote lijnen zijn deze punten ook weergeven in het jaarverslag 2018 dat ook op deze website gelezen kan worden.
Het nieuwe werkjaar werd daarna ingeluid met een hapje en een drankje.

Pieter Bleeker: overdracht penningmeesterschap

Tijdens de vrijwilligersavond is aan de orde geweest dat Pieter Bleeker per 1 januari j.l. het penningmeesterschap heeft overgedragen aan Wim Bakker.
Pieter heeft deze taak vanaf de oprichtingsdatum van Stichting Kalverpolder op professionele en energieke wijze ingevuld. De gezonde situatie waarin de stichting verkeerd is in hoge mate aan zijn inzet en ‘gogme’ te danken.
Een luid applaus en een bescheiden bedankje ‘ in natura’ was dan ook volledig op z’n plaats.
Het was overigens géén echt afscheid want Pieter blijft als vrijwilliger actief en is, op verzoek van het bestuur, beschikbaar voor advies op financieel terrein.
Tegelijkertijd zijn wij natuurlijk erg in onze nopjes dat Wim, na een ruime inwerkperiode, de taak van Pieter heeft overgenomen.

NL Doet: ook weer in 2019

Op de laatste dag vóór het broedseizoen is ook dit jaar weer de NL Doetdag in de Kalverpolder georganiseerd. Ook dit jaar weer , naast 17 ‘eigen’ vrijwilligers, met een grote groep deelnemers van de Omgevingsdienst Noordzeekanaalgebied.

De meesten hadden ook al andere jaren meegedaan, zodat we na een warme start in de Bunker, direct buiten aan de slag konden.
En dat viel niet mee…..’s ochtends al guur weer met regenbuien. Maar iedereen sloeg zich daar goed doorheen en er werd hard en effectief gewerkt. Het gemaaide materiaal kon vlot in de boten worden geladen en afgevoerd.
Om 12.00 uur terug naar de Bunker voor een warme kop soep en een meegebracht broodje. Omdat het werk nog net niet helemaal af was ging de hele groep weer terug aan het werk.
Daarna barste er een ware zondvloed uit over de noeste werkers….. Iedereen was doorweekt en verkleumd!
Maar een klus geklaard en hulde voor de deelnemers!

Storm in de Kalverpolder

Op dinsdag 8 januari (de eerste werkdag in het nieuwe jaar) stond er een zuidwesterstorm die het vrijwel onmogelijk maakte om met de boten te varen.
Er is besloten om dan maar het eerste deel van het Schanszichtpad te maaien en te wiersen ( gemaaid materiaal op een hoop of rij leggen).
Werken tijdens een storm levert wel fraaie plaatjes op.
Hieronder een korte videoweergave:

IJs in de Kalverpolder

Op 22 januari werden we geconfronteerd met een ijslaag die het gebruik van de boten bijna onmogelijk maakte. Daarbij werd al voorzichtig gesproken over schaatsen (ooit een Kalverpolderschaatstocht??), dus er werd besloten om dan maar direct achter de Bunker aan de slag te gaan.
Het pad rond het meertje en het aangrenzende perceel werd vakkundig schoon gemaaid. Tegelijk werden bramen en opschietende boompjes uitgespit.
Daarbij werd het weer steeds onaangenamer: sneeuwbuien. Wat natuurlijk ook wel weer een mooie foto oplevert.

Helaas leverde het winterweer ook een slachtoffer op. Onze noeste werker en tevens huisfotograaf Joop Stokkink gleed uit over een bevroren stuk hout en, na controle in het ziekenhuis, bleek dat zijn pols gebroken was.
Gelukkig was Joop ’s middags al weer monter aan de telefoon( mooie breuk) en kon het herstel worden ingezet.

Gebruik Bobcat kraantje een groot succes

In dit eerste kwartaal is het afvoeren van al het gemaaide materiaal naar een centraal perceel in de polder een standaard werkmethode geworden.
Het gebruik van het, in 2018 aangeschafte, Bobcat kraantje ( ‘de Happer’) is hierbij een doorslaande ‘ succesfactor’.
Op het dump-perceel is rondom pad vrijgemaakt waarover het kraantje kan manoeuvreren. Het gemaaid materiaal wordt per boot aangevoerd en bij het kraantje aangemeerd. Vervolgens ‘hapt’ het kraantje (met een zgn. rietrek) de boot in no- time leeg.
Met het kraantje wordt vervolgens het materiaal op hopen gezet waarna het kan composteren.
Consequentie is wel dat deze ‘logistiek’ een behoorlijke impact heeft op onze manier van werken. Het gemaaid materiaal moet dus allemaal in de boten worden geladen (doorgaans met de trekker), we moeten vaker op en neer varen en er moet bemanning voor en bij het kraantje zijn….
Dit heeft zeker gevolgen gehad op de inzet en taakverdeling van onze vrijwilligers.
Maar het is perfect opgepakt!
De grote winst is dat we op de gemaaide percelen geen maaiselhopen hoeven achter te laten. Naast het feit dat dit geen fraai gezicht is, voorkomen we hiermee dat de compostering leidt tot nieuwe groei van bramen e.d.
Conclusie: een investering die zijn waarde bewijst!
Bekijk hier hoe dit in z’n werk gaat:

Nog een verandering: 2 x maaien

In 2018 is, na een inventarisatie met Staatsbosbeheer, vastgesteld dat het wenselijk is om een fors aantal percelen 2 maal per jaar te maaien.
Dit leidt tot meer openheid van de polder en heeft een positief effect op de botanische ontwikkeling. Daarnaast heeft het tot gevolg dat de condities voor weidevogels aanzienlijk verbeterd worden.
Deze landjes bevinden zich voornamelijk aan de noordoostkant van de Kalverpolder waar in het Beheerplan al wordt gefocust op een open veenweidelandschap.
In dit voorjaar zijn dus de percelen die in het najaar zijn gemaaid weer onder handen genomen, met een direct zichtbaar resultaat!
Vanaf het fietspad aan de oostkant is nu duidelijk zichtbaar dat het landschap meer open is dan eerdere jaren.
Laat de weidevogels nu maar komen!

En daar zijn ze: de eerste grutto’s op 19 februari

Dit jaar zijn de grutto’s wel heel vroeg terug. In de Zaanstreek is de plasdras in de Kalverpolder de grutto- hotspot.
De plasdras wordt al begin februari ‘nat gezet’ om de grutto’s én andere weidevogels een foerageergebied te bieden. Op 19 februari werden de eerste grutto’s digitaal geschoten.
De plasdras blijft tot eind mei beschikbaar voor verschillende vogelsoorten: kieviten, scholeksters, kleine plevier, slobeenden, wintertalingen, etc. etc.
We hopen dat een fors aantal grutto’s zich op onze landjes gaan vestigen.

Mooie sfeervideo: het werk rondom de Bunker

Henk Krook heeft op 19 maart een heel fraaie video gemaakt van diverse werkzaamheden rondom de Bunker. Het broedvogelseizoen is op 15 maart ingegaan, dus is het tijd voor diverse onderhoudswerkzaamheden.
Bekijk deze video hieronder:

Kalverpoldergrutto’s

Agenda

5 juni:                    Kinderboekenmarkt Zaanse Schans
19 juni:                 Kalverpolderdag
20 augustus:       Kalverpolderwandeltocht
29 oktober:         Nacht van de Nacht

Nieuwe voorzitter en vice- voorzitter voor Stichting Kalverpolder

Rolf Surink, John van Loon en Ron Sman

Tijdens de Nieuwjaarsbijeenkomst op 15 januari, in het Kreatief Pakhuis te Zaandijk werd door Ron Sman het voorzitterschap overgedragen aan de nieuwe voorzitter John van Loon. Daarbij werd tevens bekendgemaakt dat Rolf Surink , naast zijn huidige bestuurstaak, ook de functie van vice- voorzitter op zich neemt.
Na uitvoerig te hebben stilgestaan over hetgeen er de afgelopen 10 jaar is bereikt werd Ron bedankt voor zijn niet aflatende inzet voor Stichting Kalverpolder. Namens de Stichting werden hem 2 historische boeken overhandigd over de papiermolens in Zuid-Holland, Overijssel, Gelderland en Limburg.
Echtgenote Marijke werd niet vergeten en kreeg een prachtige bos bloemen.

Na de symbolische overdracht van de “hooivork” stak John meteen van wal over hetgeen er ons te doen staat. Tevens werd de nieuwe werkkleding van de Stichting Kalverpolder gepresenteerd. De werkkleding, destijds verstrekt door Staatsbosbeheer, wordt later dit jaar vervangen door kleding van de Stichting Kalverpolder met het ‘eigen’ logo!

2016: Stichting Kalverpolder bestaat 10 jaar!

Nieuwe bedrijfsvriend: het Zaanse Bakkertje

Yvonne en Bunyamin  reageerden heel enthousiast op onze vraag of Het Zaanse Bakkertje bedrijfsvriend van Stichting Kalverpolder wil worden. In het gesprek hierover werd wel duidelijk dat beiden veel oog hebben voor een goede samenhang van wonen, werken en omgeving. Daarom krijgt Stichting Kalverpolder hun volle steun om de instandhouding van de landschap- en natuurwaarde van de Kalverpolder, zo dicht bij het hart van Zaandijk, te realiseren.
Wij zijn natuurlijk heel blij met hun steun!

Onze hotspot: de plasdras

grutto’s op de plasdras

Dit weiland, in de bocht van de Kalverringdijk wordt door Stichting Kalverpolder beheerd. We zorgen ervoor dat het, vroeg in het jaar, grotendeels onder water staat (plasdras).
Dan ontstaat er een luilekkerland voor de trekvogels die in het vroege voorjaar (eigenlijk late winter…) o.a. uit Afrika terug in Nederland komen. De Kalverpolder is al jaren een geliefde plek.
En op 25 februari is het raak: de eerste 2 grutto’s worden gespot!
Daarna gaat het hard. Al binnen 2 weken foerageren en rusten er dagelijks enkele honderden grutto’s. Maar we zien ook kemphanen, kieviten, wintertalingen en dit jaar opvallend veel slobeenden!
Het wachten is nu op de kluten, die zullen ook vast nog wel komen.
Al met al is onze plasdras een hotspot voor de vogels, maar ook voor vele vogelliefhebbers die bij het hek een fantastisch zicht hebben op dit fraaie schouwspel.

NL Doet Dag in de Kalverpolder

11 maart: NL Doet Dag!
Stichting Kalverpolder had voor deze dag een ‘ klus’ aangemeld bij NL Doet. Hiervoor hebben 12 medewerkers van de Omgevingsdienst Noordzeekanaalgebied(ODNZKG) en 2 namens Decolegno Zaandijk aangemeld.
Daarnaast ook nog eens 16 vrijwilligers van onze Stichting. Dus 30 vrouw/man om flink wat ‘meters te maken’ in de polder.
Om 9.30 uur eerst een kop koffie en daarna in de boten. Het weer viel eigenlijk bar tegen. Het toegezegde zonnetje, bleek koud, mistig …en winderig weer te zijn….
maar de inzet van iedereen was hartverwarmend!
Het harken had men al snel onder de knie en binnen no- time was het eerste eilandje plat. Alles geruimd, gedeeltelijk gefikt.
Om ca 12.00 uur was iedereen wel aan een lekker koppie soep toe. Dus op naar de bunker voor soep en de meegebrachte boterham.
Na de lunch weer snel terug om nog 2 perceeltjes te slechten. Om 15.00 uur ging de fluit en was het gedaan!
Alle deelnemers geweldig bedankt!

Stichting Kalverpolder onderwerp Utopiaproject brugklassers St. Michael College

de leerlingen op ‘werkbezoek’

In de week van 14 maart hebben 5 leerlingen brugklas VWO van het St. Michael College, in het kader van een Utopiaproject, gewerkt aan een ‘case’ van Stichting Kalverpolder.
De leerlingen doen onderzoek naar verschillende maatschappelijke organisaties en hun ideale wereldbeeld.
Een groepje van 5 leerlingen hebben onderzocht waarom het aantal donateurs van de stichting al enkel jaren terugloopt, terwijl het aantal ‘likes’ op facebook enorm toeneemt. Wij hebben dit ‘probleem’ op maandag aan hen voorgelegd, waarna zij na onderzoek en discussie een voorstel hebben uitgewerkt op welke wijze dit aangepakt kan worden.
Op vrijdag hebben zij dit plan klassikaal gepresenteerd.  Wij waren hiervoor ook uitgenodigd. Andere groepjes hebben soortgelijke projecten gedaan voor Amnesty en de Voedselbank.
Wij bedanken het SMC en leerlingen voor hun inzet en we zullen zeker contact houden over de toepasbaarheid van ‘het idee’ !

(on)gewenste natuur in de Kalverpolder:
de Berkenbladroller ( Deporaus Betulae)

De Berkenbladroller of Zwarte sigarenmaker is een snuitkevertje. Het vrouwtje snijdt ongelofelijk meetkundig een blad in, in 2 S-vormen, die elkaar bij de nerf raken.
Er ontstaat een grote en een kleine flap. Dat worden de grote en de kleine trechter die in elkaar passen: het sigaartje.
Dit sigaartje wordt ook wel een peperhuisje genoemd. Daarin legt de berkenbladroller 1 tot 6 eitjes.
Dan knaagt ze aan de middennerf waardoorheen de vaatbundels naar het blad gaan(maar vreet er niet helemaal doorheen!), waardoor het blad geleidelijk verwelkt.
De larfjes eten het bladmoes. In de herfst vallen de larven, vaak met het peperhuisje en al, op de grond en overwinteren daar. Spitsmuizen vinden ze graag!
In mei begint de cyclus weer opnieuw…

Ringsnaveleend in de Kalverpolder en Enge Wormer

vogelspotters op zoek naar de ringsnaveleend

Al enkele weken zit er een ringsnaveleend, tussen de kuifeenden, in de noord-oosthoek. Dat trekt heel veel vogelspotters naar onze polder. Zelfs uit het buitenland: België, Italie!
Geregeld staat er een rijtje spotters op het fietspad, gewapend met verrekijker en telescoop.
de ringsnaveleend (inderdaad met een lichte ring in de snavel) is een dwaalgast uit Amerika, en lijkt erg op de (talrijke) kuifeend.

Stichting Kalverpolder in de pers

Cor termaat en Rinus Buijvoets in het NHD 19-01-16

Bij het afscheid van voorzitter Ron Sman

Een interview:
Ron, na bijna 10 jaar draag je de voorzittershamer van Stichting Kalverpolder over. Hoe kijk je terug op deze periode?

Ron Sman

Een heerlijkere periode is niet voor te stellen als je mag terugkijken naar wat door onze vrijwilligersstichting in de Kalverpolder is neergezet. Van niets in 2006 naar een vrijwilligersorganisatie met de bijzondere positie als verantwoordelijke voor de uitvoering van het beheer in de Kalverpolder. Hoogstens was er bij het begin in 2006 sprake van een grote drijfveer, bij mij en bij enkele anderen, om de achteruitgang van het cultuurlandschap van de, zo voor de Zaanstreek belangrijke Kalverpolder, tegen te gaan. Echter, we hadden toen geen ervaring, noch  de mensen en de middelen om die toch wel grote ambitie waar te maken. En toch voelde je in 2006 wel dat de geesten rijp waren om in ieder geval een start te maken. Een, door de initiatiefnemers georganiseerde bijeenkomst, in de zomer van 2006 in molen de Bonte Hen bevestigde dat er bij een grote groep mannen een groot animo was om de handen uit de mouwen te stekken. Het is fijn te constateren dat de meeste aanwezigen  van toen nog steeds ,na 10 jaar, enthousiast vrijwilliger van onze stichting zijn.

Last but not least, het vertrouwen van Staatsbosbeheer, de eigenaar van de door ons beheerde percelen, is tevens een belangrijke factor bij ons succes als vrijwilligersorganisatie.

Stichting Kalverpolder heeft een grote en enthousiaste vrijwilligersgroep. Hoe is dat gerealiseerd?

 Ik kan niet verhelen dat het begint met een bestuur die bij de vrijwilligers vertrouwen heeft kunnen winnen. Maar, misschien net zo belangrijk was dat onze vrijwilligers, naast dankbaar werk, ook goede faciliteiten konden worden geboden. Het kunnen beschikken over de door ons zelf opgeknapte werkschuur (‘ de Bunker’) is daarbij van wezenlijk belang geweest. Zonder zo’n prachtig verblijf op zo’n goede plek zou het veel moeilijker geweest zijn. De wekelijkse ontmoeting met elkaar, de gezelligheid, het intensief omgaan met elkaar in het veld, het is nu  al  bijna 10 jaar voor elke vrijwilliger een belangrijk onderdeel van hun week. De stappen die wij in de afgelopen jaren konden maken heeft het enthousiasme van de vrijwilligers alleen maar groter gemaakt.

Het beeld van de Kalverpolder is  in de afgelopen jaren ingrijpend veranderd. Welke veranderingen zijn het meest kenmerkend?

 We hebben in het verleden gekscherend gezegd dat wij zullen gaan stoppen als we zicht op Enkhuizen krijgen. Er zat wel een kern in. De Kalverpolder begon op grote schaal te verbossen en te verstruiken. Overal in de Kalverpolder keek je tegen hoge bomen die het zicht over het veenweidelandschap belemmerden. Het landschap uit onze jeugd  werd kwam te ver uit zicht. Dat zicht is weer terug en dat is een geweldige positieve verandering.

Waar staat de Kalverpolder nu? Wat heeft Stichting Kalverpolder daar aan bijgedragen?

 De Kalverpolder heeft mede door de grote opknapbeurt van de afgelopen paar jaar een goede toekomst gekregen. Een essentiële voorwaarde voor een goede toekomst voor de polder is wel dat er een passend beheer wordt uitgevoerd. En daar moet onze vrijwilligersstichting nu juist (voor een groot deel) voor zorgen.

Gaan we het ‘Open (cultuur)Landschap’ volledig realiseren? Wat is het belang voor de Zaanstreek?

 Wij hebben ons  oorspronkelijke idee al enige jaren geleden opgegeven dat de hele polder
’s winters volkomen kaal , dus zonder riet, opgeleverd zou moeten zijn. Dit is te ambitieus gebleken. Dit zou te veel van het goede zijn: we zouden dat bij lange na niet aankunnen. Een belangrijk deel van het door ons beheerde vaarland wordt dus nu als riet/moerasland beheerd.

Door de verwijdering van bomen en struiken en ons reguliere beheer op dinsdag is er dus wel sprake van een blijvend open landschap en is hierdoor mede een voorbeeld  voor andere Zaanse veenweidegebieden waar dat niet gewaarborgd is. De betekenis van de Kalverpolder als cultuurelement in de beleving van de Zaanse Schans (het  unieke ensemble van Schans, Zaan en veenweidepolder) is hier nog een extra element.

 Wie gaan het stokje van je overnemen?

 Ik prijs mij zeer gelukkig dat  ik mijn stokje aan een goede opvolger heb kunnen overdragen. John van Loon, al enige tijd enthousiast bestuurslid van onze stichting, was bereid om het voorzitterschap van mij over te nemen. De zeer ervaren Rolf Surink zal de nieuwe functie van vicevoorzitter op zich nemen. Ik ben zeer gelukkig dat ik het voorzitterschap aan deze 2 fijne mensen kan overdragen. Met de andere leden van het bestuur is het in mijn ogen een topteam.

Je blijft als vrijwilliger actief bij Stichting Kalverpolder. Dus geen definitief afscheid?

Natuurlijk blijf ik als vrijwilliger betrokken. Ik zou het geweldig missen. Het is dus geen definitief afscheid, daar is deze vrijwilligersstichting mij te lief voor!

Nieuwe lastpakker voor Stichting Kalverpolder

Weer een mijlpaal voor onze Stichting! Omdat een van de 2 lastpakkers (machine op rupsbanden om gemaaid materiaal te vervoeren) volkomen versleten bleek te zijn (het was al een 2e handsje!) is kort geleden besloten een geheel nieuwe lastpakker aan te schaffen. Voor ons werk zijn we erg afhankelijk van een onbelemmerde beschikbaarheid deze machine en dat liet ernstig te wensen over!
Wel kon het vrachtplateau van de oude lastpakker overgezet worden op het nieuwe model. dat scheelde natuurlijk in de aanschafprijs.
Op 1 december was het zover! De lastpakker werd geleverd. Wat een beauty!
Helaas zal de machine in gebruik niet zo schoon blijven…..maar we kunnen hier weer jaren mee vooruit!

Nacht van de Nacht weer groot succes!

Zaterdag 24 oktober: met circa 15 vrijwilligers hebben wij de Nacht van de Nacht 2015 weer tot een groot succes gemaakt! Voor de, ruim 300 (!!!) bezoekers was er in de Bunker een presentatie ‘ Geluiden in de nacht’ . Men moest, in het donker, natuurgeluiden raden. Voor de kinderen spannend, voor de volwassenen vaak hilarisch…..

Daarna kon men een rondvaart door de donkere Kalverpolder maken, om dan vervolgens bij de verhalenverteller op het Schanszichtpad afgezet te worden.
Wij moesten alle drie de boten inzetten, want dit is een zeer populair onderdeel van de Nacht van de Nacht!

Maar voordat iedereen ons kon bezoeken moest er nog heel wat voorbereid worden. Om 15.00 uur verzamelen. Daarna strobalen vervoeren voor de verhalenvertellers, presentatie testen, stoelen plaatsen voor de bezoekers, koffie, thee, frisdrank klaarzetten.
Toen alles klaarstond op naar restaurant “De Kraai” om een pannenkoek te eten. Vanaf 19.00 uur kwamen de eerste bezoekers en om 22.30 waren de laatsten vertrokken en konden wij alles weer opruimen. Vervolgens weer naar “De Kraai” om de avond te “evalueren” ,waarna een ieder om 00.15 uur, moe maar voldaan, weer naar huis vertrok.

Jaarvergadering Stichting Kalverpolder op 19 november

Ieder jaar, in november, wordt een vergadering belegd, waarin het bestuur                                  ‘ verantwoording aflegt’  aan alle vrijwilligers. Ron Sman geeft aan dat wij en goed jaar achter de rug hebben, zowel materieel als financieel.
De samenwerkingsovereenkomst met SBB is natuurlijk het meest in het oog springende feit in het afgelopen jaar. Hiermee is Stichting Kalverpolder begonnen aan een nieuwe toekomst. we zullen er flink aan moeten trekken om de doelstellingen ( cfm. het Beheerplan) te realiseren.
In 2015 is ook gestart met het aantrekken van Bedrijfsvrienden van de Stichting Kalverpolder. Direct hebben we al vier bedrijven enthousiast gevonden om ons nuttige werk te financieel te steunen!
In 2015 waren dit: Schoemaker B.V., Putkast B.V. , Kooijman Souvenir& Clogs en Rijkhoff B.V.

De overige bestuursleden geven een toelichting op hun specifieke terreinen. Er was in 2015 weer veel te doen in de Kalverpolder! Vanzelfsprekend de vaste activiteiten, zoals: Open Dag, Kalverpolderwandeltocht en Nacht van de Nacht, maar ook hebben wij diverse groepen en instanties ontvangen voor een presentatie, rondleiding en rondvaart.
Het is wel duidelijk dat Stichting Kalverpolder barst van de energie!

Joop Stokkink heeft namens de heer Hackmann een prachtige foto (60x150cm) aan de Stichting overhandigd. Op deze foto staan tientallen Grutto’s in vlucht te zien. Een schitterende foto die is genomen in de Kalverpolder. Deze foto zal een mooie plek krijgen in de bunker.

Na afloop van het ‘formele’ gedeelte was er uiteraard nog ruim de tijd voor een gezellige napraat!

De Noordse Woelmuis

Tijdens onze werkzaamheden in de Kalverpolder komen we de Noordse Woelmuis regelmatig tegen. Tijdens het maaien of hooien zien we de woelmuis dan opeens een beetje paniekerig wegrennen. Het komt ook wel voor dat we een nestje vinden onder een hoop riet of hooi die we een week eerder gemaaid hebben! Ook hebben we het schedeltje in braakballen (van roofvogels)aangetroffen, want de Noordse Woelmuis is een gewilde prooi voor bijv. kiekendief, torenvalk en uil. De Noordse Woelmuis is duidelijk groter dan een veldmuis. De soort leeft geïsoleerd in een specifieke biotoop in Nederland, zijn dichtstbijzijnde verwanten leven ver in Rusland.

Er zullen maar weinig Zaankanters zijn die wel eens een Noordse Woelmuis hebben gezien. Dit kleine knaagdiertje heeft een onopvallende leefwijze en komt vooral voor in natte (veenweide)gebieden. In Nederland leeft een aparte ondersoort, die verder nergens in de wereld voorkomt. Vanwege de versnipperde verspreiding en achteruitgang is de Noordse Woelmuis op de Rode Lijst van bedreigde en kwetsbare zoogdieren in Nederland geplaatst. Wij hebben dus een grote verantwoordelijkheid om deze soort adequaat te beschermen.

Uiterlijk en gedrag

De muis heeft meestal een donkerbruine rugvacht en een grijze buikvacht, maar lichtere exemplaren komen ook voor. De staart is, voor een woelmuis, vrij lang: 40 % van zijn lichaamslengte. De vrij grote, donker gekleurde achtervoeten hebben contrasterende witte nageltjes. De paartijd duurt van maart tot november. Het wijfje is 20-23 dagen drachtig en brengt 2-9 jongen ter wereld. Gedurende de wintermaanden zoeken de muizen de drogere delen in het leefgebied op. Vandaar uit worden in de loop van het voorjaar weer de geschiktere plekken bewoond. De muizen gebruiken ondergrondse of bovengrondse gangen en maken nesten met twee toegangen. Het bovengrondse nest dat met gras bekleed is bijvoorbeeld in pollen van biezen aangelegd. De nesten worden bij voorkeur onder hooi- of rietstapels gemaakt. Belangrijk zijn nat schraal grasland, rietland en ruigte. Vooral natte of periodiek overstroomde riet en ruigtevegetaties en kruidenrijke graslanden vormen een optimaal leefgebied.

Voedsel

De Noordse Woelmuis is een strikte planteneter met weinig selectieve voedselkeuze. Zijn voedsel bestaat uit zeggen, biezen en grassen en in de vorstperiode zelfs het groen van de pitrus. In de winter kan het worden aan gevuld met plantenwortels, schors en zaden, in de zomer met zaden en kruiden.

Verbindingszone

Voor de Noordse Woelmuis is het van belang dat de verschillende leefgebieden verbindingszones krijgen. In de Zaanstreek is het dus van belang om de migratiemogelijkheden voor de Noordse Woelmuis in de Kalverpolder, het Guisveld, het Wormer- en Jisperveld en het Oostzanerveld te verbeteren

Loek Vlaanderen

Zijn we toch goed bezig in de Kalverpolder!

Onderstaand artikel is gepubliceerd in de nieuwsbrief van Vroege Vogels. Het bevestigt onze ervaring dat als je niets doet, de polder binnen enkele jaren is dichtgegroeid. Ons doel is en blijft : een open veenwiedegebied!

Veenmoeras verliest zijn ‘broek’

Het Naardermeer behoort tot een van de grootste en meest waardevolle laagveengebieden van Europa. Maar de laatste jaren is dat veen steeds verder dicht aan het groeien – en daarmee dreigen plantensoorten zoals veenmos, zonnedauw en de welriekende orchis te verdwijnen.

Vanuit de Europese organisatie LIFE is nu een project gestart om het Nederlandse laagveen te beschermen. In dat kader is Natuurmonumenten sinds begin december bij het Naardermeer bezig met het ‘uit de broek zagen’ van het broekbos, ofwel: het met wortel en al verwijderen van het moerasbos.

Colofon

Bestuur:

Voorzitter                   : J. van Loon
Vice voorzitter          : R. Surink
Secretaris                   : H. Krook
Penningmeester      : P. Bleeker
Vrijwilligers                : J. Duijvis
Planologie/beheer : P. van Nugteren
Techniek                     : R. Surink
PR/Redactie              : J. van Loon
Eindredactie             : J. van Loon en J. Stokkink

Fotografie                 : J. Stokkink

Secretariaat             : H. Krook
Telefoon                       : 075-6707587
e-mail                            : secretaris@kalverpolder.nl

Adres                             : Stichting Kalverpolder
Kalverringdijk 32A
1609 BT Zaandam

Website                        : www.kalverpolder.nl

Facebook                     : facebook@kalverpolder.nl

Rotaryclub Zaandam bezoekt Stichting Kalverpolder

Op 2 juli j.l. hebben een flink aantal leden van Rotaryclub Zaandam, een bezoek aan de Kalverpolder afgelegd. Middels een presentatie weren zij geïnformeerd over het ontstaan van de polder en haar recente geschiedenis. Uiteraard werd ook de rol van Stichting Kalverpolder en de cultuur-natuurwaarde van de Kalverpolder uitgebreid belicht.
Met de zinvolle discussie, die werd gevoerd na de presentatie, kwam de wandeling over het Schanszichtpad in de knel. Een dreigende regenbui deed de rest! De wandeling werd afgeblazen.
Stichting Kalverpolder bedankt Rotaryclub Zaandam voor de serieuze belangstelling, inbreng en niet in de laatste plaats de donatie die wij aansluitend mochten ontvangen!

7e Kalverpolderwandeltocht weer groot succes!

De 7e Kalverpolderwandeltocht op 15 augustus j.l. is weer op fantastische wijze georganiseerd door wandelvereniging “De Laatste Loodjes”.
De deelnemers konden zich vanaf 9.00 uur in Verzorgingshuis Guisveld Evean inschrijven voor een wandeling van 5,10, 15 of 25 km. Voor alle afstanden fungeerde onze locatie als stempelpost. Maar bovenal ook als rustpunt met ´koek- en zopie´!

Na een uurtje begonnen de eerste wandelaars binnen te druppelen. Dat deed helaas de regen ook…..omstreeks 10.00 uur viel een ferme regenbui. Daarna bewolking, af en toe wat zon en in de middag weer een regenbuitje. Verder goed wandelweer. De deelnemers (ongeveer 600) kwamen weer uit heel Nederland en waren enthousiast over zowel de wandeltocht als de organisatie.
Om 17.00 uur was iedereen weer binnen en konden wij terugkijken op een geslaagde wandeldag.
Naast wandelvereniging´de Laatste Loodjes`, bedanken wij de medewerkers van Guisveld Evean en het voetveer voor de geweldige inzet!
We kijken alweer uit naar de 8e versie in 2016!

Cursus Ecologie en Beheer Laagveenmoeras en Veenweiden in de Bunker

Op 16 september j.l. werd door Peter Mol van Landschap Noord Holland de cursus Ecologie en Beheer Laagveenmoeras en Veenweiden gegeven. De cursus duurde de hele dag.

18 Personen hadden zich hiervoor opgegeven. Naast 10 vrijwilligers uit onze eigen groep, hadden zich ook vrijwilligers van ´collega´ organisaties hiervoor aangemeld.

´s Ochtends werd de theorie gedoceerd, maar in de middag naar buiten om het geleerde in de praktijk toe te passen. En, wonder, het was even droog!!!
Een zeer interessante cursus die een goed inzicht gaf over het Ecosysteem, natuurlijke ontwikkelingsprocessen, het ingrijpen hierop etc. Peter mocht zich verheugen in een aandachtig gehoor!

Raadsleden Oostzaan/ Wormerland in de Kalverpolder

Op 24 september j.l. ontvingen wij bezoek van de Raadsleden van de gemeenten Wormerland/ Oostzaan. In een presentatie over de Kalverpolder en onze Stichting werden zij geinformeerd over het onstaan, de doelstellingen en de resultaten van onze ‘ vrijwillige arbeid’. Uit de vele vragen bleek duidelijk dat er grote interesse was in het natuurbeheer in ons veenweidelandschap.

Aansluitend kon, tijdens een wandeling over het laarzenpad, nog enkele punten worden toegelicht.
De Stichting Kalverpolder heeft de belangstelling van de raadsleden zeer op prijs gesteld.

Ook de vakspecialisten Gemeente Zaanstad in de Kalverpolder

Op 29 september was het de beurt aan de afdeling Vakspecialisten Gemeente Zaanstad om zich te laten informeren over de ´successtory´ van onze polder. Met 27 (!) bezoekers was de Bunker behoorlijk gevuld. Els Lenting, nu Adviseur Natuur en Milieu, was en is bijzonder betrokken bij de Kalverpolder als geheel, maar vooral ook bij de totstandkoming van het grote opknapplan dat in de afgelopen 2 jaar is uitgevoerd.
De ontwikkeling van de Kalverpolder van verleden tot heden werd door Els in een presentatie uiteengezet.

Aansluitend is een vaartocht door de polder gemaakt. Dit gaf ieder de gelegenheid om het bereikte resultaat met eigen ogen te aanschouwen. Vanzelfsprekend werden door ons nog markante natuuraspecten toegelicht en vragen van het belangstellend publiek beantwoord.

Is de roerdomp een blijvertje in de Kalverpolder?

De Kalverpolder is, ondanks de ligging vrij dicht bij bebouwing, een pareltje voor de vogelliefhebbers. En uiteraard voor de vogels zelf! Tijdens de vogeltrek, m.n. in het voorjaar, wordt de polder door veel soorten gebruikt als rust- en foerageerplek.
Op de plasdras gebieden kunnen soms honderden vogels worden gezien, zoals: grutto, kievit, tureluur, watersnip, kemphaan en diverse soorten plevieren.

In de broedperiode vestigen zich veel andere soorten. Bij een telling enkele jaren geleden werd vastgesteld dat er 64 soorten in de Kalverpolder broeden! Van klein (bijv. rietzanger) tot groot (bijv. grauwe gans).
Één vogel kon tot voor kort de Kalverpolder nog maar moeilijk vinden: de Roerdomp. Het icoon van laagveenmoeras. Maar daar lijkt nu definitief verandering is gekomen.
Vorig jaar werd deze schuwe reigersoort al enkele keren gespot. Ook dit jaar zien we roerdomp steeds vaker opvliegen of een slootje oversteken. In het riet is hij, door z´n schutkleur, vrijwel niet te ontdekken.
Het lijkt er nu op dat de roerdomp de Kalverpolder heeft ontdekt als goed foerageergebied.
Nu wachten op het eerste broedgeval…..

De lijsterbes in de Kalverpolder: pracht en pest!

Een kenmerk van een veenweidegebied is het feit dat bomen en struiken vrijwel afwezig zijn.Ieder jaar waait echter veel zaad van bomen(lijsterbes, berk, iep, etc.) de Kalverpolder in of wordt door vogels naar de polder verspreid.
Een belangrijk element in het onderhoud van de polder is het verwijderen van deze zaailingen. Op sommige plaatsen gaat dit om honderden zaailingen! Ieder jaar weer!
Als dit niet zou gebeuren, dan zullen de veenweides binnen enkele jaren weer dichtgroeien met struiken en (uiteindelijk) bomen. Dit proces wordt successie genoemd.
Aan de randen van de polder komt de lijsterbes uiteraard wel voor.
Er staat zelfs een bijzonder exemplaar tegenover de eerste brug van het Schanszichtpad!

In tegenstelling tot een gewone lijsterbes, die recht omhoog groeit, heeft deze lijsterbes een vrijwel perfecte bolvorm! In voor- en najaar is dit een bijzonder fraai gezicht! En de vogels en insecten hebben er ook baat bij.

 De Lijsterbes (Sorbus aucupária)

Een lijsterbes is van verre te herkennen aan zijn stijve rechte takken die allemaal uit ėėn punt schijnen te komen en recht omhoog wijzen. Aan het eind van de twijgen in de winter vallen de grote eindknoppen op. Deze zijn leerachtig slordig behaard en hebben een glanzende, bruine kleur.
Stam: gaat geleidelijk over naar een groot aantal omhoog lopende takken.
Blad: gezaagd en veernervig, samengesteld met 15 blaadjes van 5cm lang.
Bloem: schermbloemig; bloeit in de maand mei.
Vrucht: bessen zijn in augustus – september prominent aanwezig. Bevatten zoetstof sorbitol: een alternatief voor suiker. De bessen bevatten veel vitamine c en smaken echter wrang, maar er is goed jam of drankjes van te maken.

De spreeuwen, lijsters en merels zijn dol op deze vruchten. Binnen twee dagen kan een boom helemaal leeg geplukt zijn. De naam ´lijsterbes´is dus zeer toepasselijk!
Ook zorgen de vogels, met hun uitwerpselen, voor verspreiding van de zaden. De inwerking van het maagzuur van het darmkanaal van de vogels laat het zaad gemakkelijker ontkiemen, maar komt vaak niet tot volwassenheid.

De lijsterbes is overal te vinden in parken tuinen en als straatboom, maar ook als pioniergewas in veengebieden, trilveen en veenmosrietland.

(Foto: lijsterbes, Kalverpolder vanaf de brug van schans zichtpad bij plasdras gebied)

En wordt er nog gewerkt in de Kalverpolder??

Jan Dijvis legt uit wat er moet gebeuren

Vanaf 15 juni (einde broedseizoen) wordt er uiteraard weer volop ´gearbeid´! Aan de hand van het Beheerplan worden door Rolf Surink en Jan Duijvis iedere dinsdagochtend de taken verdeeld.
Perceel voor perceel wordt onder handen genomen. Riet en gras maaien, harken en op hopen zetten. Met de hulp van diverse machines( maaiers, lastpakkers, tractor, etc.) kunnen grote oppervlakten worden bewerkt.
Maar de machines kunnen pas het werk goed doen als het door een ploeg vrijwilligers wordt voorbereid! Iedere week zijn weer ca. 25 mannen, en (slechts) één vrouw in touw.
Een klein ploegje (de ´bramentrekkers´) is, gewapend met schop, bijl en zaag, constant bezig om bramen, boompjes en zaailingen te verwijderen.

In september troffen we op de dinsdagen vrijwel iedere keer erg slecht (= regen) weer. Door ook op de donderdagochtend, met een kleine ploeg, aan de slag te gaan kon getracht worden een achterstand in ons werk te voorkomen.
Als er weer een perceel ´schoon´ opgeleverd kan worden, dan geeft dat ons een prima gevoel en hebben we het kopje soep (tegenwoordig in goede handen van Jaap Stuurman) verdiend!

(in volgende editie wordt onze technische ploeg ´bijgelicht´)

Activiteitenagenda 2015 Stichting Kalverpolder

15 augustus              Kalverpolderwandeltocht (met ´De Laatste Loodjes´)
24 oktober                Nacht van de Nacht
7 november              Natuurwerkdag

19 mei: taart in de bunker!

Na een intensieve voorbereiding is op 19 mei j.l. de Samenwerkingsovereenkomst (SOK) met Staatsbosbeheer (SBB) getekend. Riena Tienkamp en Erik van Gerrevink namens SBB hebben met Ron Sman, Henk Krook, Pieter Bleeker en Rolf Surink intensief overleg gehad over deze SOK. Ook Els Lenting, namens Gemeente Zaanstad heeft een stimulerende invloed gehad op de totstandkoming.
In de SOK, met een looptijd van 10 jaar, zijn heldere afspraken gemaakt over het zelfstandig beheer van de Kalverpolder door de vrijwilligers van Stichting Kalverpolder. De uitvoering van de werkzaamheden vinden plaats op basis van het door partijen overeengekomen Beheerplan.
Ook het gebruik van de huisvesting van de Stichting in ´de Bunker´ is in deze SOK geregeld.

 Bij deze feestelijke gebeurtenis waren veel collega vrijwilligers aanwezig. Koffie met gebak lieten zij zich goed smaken!
Maar daarna….de schouders er weer onder!

Toelichting op de Samenwerkingsovereenkomst

In deze overeenkomst is beschreven dat Staatsbosbeheer en onze Stichting partners zullen zijn in het beheer en de zorg voor de Kalverpolder. De nu vastgelegde samenwerking leidt er toe dat een passend beheer van de Kalverpolder voor de komende jaren gewaarborgd is. Zeker na de uitvoering van de grote en kostbare opknapbeurt van de polder is het van belang dat ook het toekomstige beheer geregeld en gewaarborgd is. In de samenwerkingsovereenkomst, die voor 10 jaar geldt, zijn de intenties en inzet van beide partijen vastgelegd. De inzet van de stichting strekt zich uit tot alle vaarpercelen van Staatsbosbeheer in de Kalverpolder met een omvang van rond 32 HA. Ook is het onderhoud van het Laarzenpad(Schanszichtpad) door de stichting geregeld. Voor de inzet van de vrijwilligers en het materieel van de stichting is een jaarlijks te ontvangen  kostenvergoeding overeengekomen, waarmee de stichting in ieder geval een flink deel van de eigen kosten zal kunnen dekken. Tevens is het langdurige  gebruik door de stichting van de werkschuur ( ´de Bunker´) geregeld.

 Een belangrijk element in de overeenkomst is het Beheerplan voor de Kalverpolder dat voor meerdere jaren zal gelden. In dit Beheerplan zijn alle door onze stichting te beheren percelen beschreven. Voor elk perceel is aangegeven van welk beheerdoeltype sprake is. Een weidevogelperceel eist een ander beheer dan een rietperceel of een perceel met veel veenmos. In dit beheerplan is per perceel aangegeven of er beheer per 3 jaar of per jaar of zelfs meerdere keren per jaar dient plaats te vinden. In de overeenkomst is ook de planning en verantwoording geregeld.

Els Lenting, gemeente Zaanstad, heeft een stimulerende rol gespeeld

 

Actieve deelname Stichting Kalverpolder aan Dialoogdag Provincie

Woensdag 17 juni werd voor de Provincie Noord-Holland de Dialoogdag, georganiseerd. Ruim 170 natuurvrijwilligers lieten zich in de Tolhuistuin in Amsterdam inspireren.

Centraal op de Dialoogdag stond ‘De Groene Tafel’. Onder de bezielende leiding van tafelheer Frénk van der Linden gingen actieve vrijwilligers, en vertegenwoordigers van terreinbeheerders (TBO’s), zoals Staatsbosbeheer en de Provincie in gesprek over onderwerpen als samenwerking tussen vrijwilligers en terreinbeheerders, groene stadsinitiatieven tegen klimaatverandering en hoe jonge vrijwilligers te werven.

Voor de discussies aan de ‘Groene tafel’ waren Rolf Surink en Ron Sman, namens Stichting Kalverpolder, uitgenodigd om hun zegje te doen over de samenwerking met hun terreinbeheerder en wat andere vrijwilligersgroepen hiervan zouden kunnen leren. Ook Els Lenting van Gemeente Zaanstad nam deel aan de discussie.

Ron Sman en Rolf Surink in het panel op de Dialoogdag

Het is nuttig dat dergelijke bijeenkomsten plaatsvinden, niet alleen om inspiratie op te doen, maar ook om contacten te verstevigen tussen betrokkenen op het gebied van natuurbeheer in de Provincie.

Ron Sman

 

 

Open Dag Stichting Kalverpolder

Zondag 14 juni heeft Stichting Kalverpolder weer de jaarlijkse Open Dag georganiseerd. Naast informatie over de polder en het werk van de Stichting, konden bezoekers stands van andere Zaanse natuurorganisaties bezoeken. De Vogelbeschermingswacht Zaanstreek, Kontakt Milieu Zaanstreek, Natuur- en Milieu Educatie waren op deze ´natuurmarkt´ goed vertegenwoordigd. Voor de jeugdigen ( maar ook de volwassenen!) is het met een netje opvissen van slootleven toch altijd spectaculair.… Flip Valk (NME) kan over watertorren, wantsen, larven, etc. een boeiende toelichting geven.

Daarnaast konden kinderen ook nog een eigen vogel- of vlinderhuisje timmeren.
En dan natuurlijk de vaartochten door de Kalverpolder! In iedere boot een gids van de vogelwacht mee. ( en dit jaar 3 x een roerdomp gespot!). Over de vaartocht, gecombineerd met een bezoek aan de Kooiakkers, zijn alle bezoekers altijd erg enthousiast! Op de Kooiakkers was door de ´bevlogen vrijwilligers´een mooie wandeling uitgezet met veel informatie over de diversiteit van het plantenleven op de Kooiakkers en in de polder.

Natuurlijk was er voor iedereen ´koek en zopie´ beschikbaar. Het weer hield zich redelijk, hoewel een zonnetje wel lekker zou zijn geweest.

Al met al weer een zeer geslaagde dag, met dank aan alle vrijwilligers voor hun inzet!

Natuurstage Michael College weer in de Kalverpolder

Op 11, 12 en 13 mei heeft het Michael College weer de jaarlijkse natuurstage voor 2e klas leerlingen georganiseerd. Alle klassen waren in 4 groepjes van 7 of 8 leerlingen verdeeld, die excursie- achtige opdrachten moesten verrichten.

We troffen iedere dag mooi weer, met behoorlijk veel zon, maar soms met een flink windje.
Het startpunt was bij de Uitzichttoren waar de leerlingen eerst informatie kregen over de historie en de huidige status van de Kalverpolder. Vervolgens werd met 2 boten een tour door de Kalverpolder gevaren, waarbij de opdracht voor de leerlingen was zoveel mogelijk verschillende vogels te herkennen en te noteren.
zij werden hier bijgestaan door de leerkrachten en ´specialisten´ uit het Kalverpolderteam. bijzondere aandacht kregen de plasdras gebieden en de kokmeeuwenkolonie (waar op dinsdag de eerste jongen uit het ei waren gekropen).

Er ontstond natuurlijk wel ´wedstrijd´ welke  groep de meeste vogels had gescoord! het uiteindelijke record was 39, met fraaie soorten zoals de kleine plevier, snor, blauwborst, futen met jongen, bruine kiekendief, koekoek, etc., etc.

Na ruim een uur varen werden de leerlingen afgezet op de Kooiakkers, waar een nieuwe opdracht wachtte. daar ging het om het herkennen van diverse plantensoorten en he (microscopisch) onderzoeken van het waterleven.

Vanzelfsprekend is het nu de taak van de leerlingen om hierover een verslag te maken. voor dit doel werden onderweg aantekeningen gemaakt, maar ook de moderne media ingezet: met de mobiel telefoon werden veel foto´s en ook geluidsopnamen gemaakt.

Al met al kan het Michael College terugkijken op geslaagde dagen, waarbij de vrijwilligers van Stichting Kalverpolder en de Kooiakkers een succesvolle bijdrage hebben geleverd.

Stichting Kalverpolder ontvangt Stadexpeditie

Deelnemers aan de Stadsexpeditie in de Bunker

Op 24 juni j.l. heeft Stichting Kalverpolder deelgenomen aan de, door Gemeente Zaanstad geïnitieerde, Stadexpeditie. Ca. 35 deelnemers hebben uitleg gekregen over de Kalverpolder en de rol van onze stichting.

In de presentatie werd een brug geslagen naar een presentatie van enkele leerlingen van het St. Michael College. Zij hebben enige tijd geleden een projectplan gelanceerd om het Michael energieneutraal te maken door de inzet van een biogascentrale. Hoofddoel is daarmee een ‘ duurzaamheids’ bewustzijn en -motivatie te creëren bij de leerlingen.

aandachtig gehoor bij de presentatie van het Michael college

 

Centraal thema was het feit dat de Kalverpolder een grote hoeveelheid biomassa (bijv. gemaaid riet en gras)produceert, maar een probleem ervaart om dit te verwerken, terwijl deze biomassa wellicht zeer goed als brandstof in een biogascentrale kan worden toegepast.
De deelnemers hebben, na diverse vragen, enkele suggesties gegeven hoe dit project een kans van slagen kan krijgen.
Er is in ieder geval een basis gelegd voor een verder contact tussen het Michael en Stichting Kalverpolder op dit punt.

Opmerkelijk leven in de Kalverpolder:                              Sigarenmaker (Lupara Lucens)

De Sigarenmaker (Lipara Lucens)

Ook wel genaamd halmvlieg of sigaargalvlieg.
Eind mei-half juni komen deze vliegjes uit hun galkamertjes.De mannetjes vliegen van riethalm naar riethalm, op zoek naar een wijfje. Hij geeft een trillingsignaal; krijgt hij geen signaal terug, dan vliegt hij naar een volgende halm.
Als er bovenin zo’n riethalm een onbevrucht wijfje zit geeft ze een signaal terug: een echtcommunicatiemiddel dus.Na de bevruchting legt het wijfje haar eitjes op de stengel.
Het riet is dan nog jong. Na 1 -1.5 week komen de larven uit, ze kruipen naar boven. Slechts één bereikt de top, de anderen overleven niet.
De larve kruipt ‘s nachts tussen het opgerolde jonge blad, eet daarvan, en vreet zich uiteindelijk naar het groeipunt.
Nu vreet hij daarvan, het riet groeit niet verder in de lengte, de stengelleden schuiven a.h.w. in of over elkaar en vormen de sigaar. Daarboven zit de larve die zich door het groeipunt knaagt. Het eet zich naar het merg binnenin de sigaargal (omstreeks augustus).

de larve van de Sigarenmaker

De larve vreet een kamertje uit en draait zich om. Hij overwintert in de gal, in zijn kamertje. Een graag gevonden prooi voor pimpel -en baardmezen!

de Sigaar

In de vroege lente verpopt  de larve en eind mei ontpopt het zich en komen de vliegjes uit hun galkamertjes. Later worden de lege gallen wel gebruikt als schuilplaats en broedkamer door de maskerbij. Deze verzorgt er na half juni haar larfjes met stuifmeel van o.a. kattenstaart.

 

 

 

Stichting Kalverpolder in het nieuws